Tahiti parels: schoonheden uit de Pacific
Tahiti parels in oester.
Zwarte parels zijn sinds de jaren 70 in trek. Dat is de tijd waarin diverse Hollywood sterren zoals Elizabeth Taylor de donkere parels ontdekten en deze exotische parels tot een geliefd status symbool maakten.
De term ‘zwarte parel’ is feitelijk onjuist aangezien deze parels een breed scala aan ondertonen hebben die variëren van donkergrijs en donkergroen naar blauw, paars en bruintinten. De zwarte parel staat synoniem voor Tahiti parels. Alleen parels afkomstig uit Frans Polynesië mogen Tahiti parels worden genoemd maar de Pinctada margaritifera oester, waarin deze parels ontstaan, wordt ook op de Cook Islands en andere delen van de regio gebruikt om parels te kweken.
‘Zwarte’ parels zijn niet exclusief afkomstig uit dit gebied, ook elders
op de wereld, bijvoorbeeld in de Golf van Californië in Mexico worden
er donkere parels gekweekt.
Parelkwekerij in Frans Polynesië.
De Tahiti parel is afkomstig uit Frans Polynesië. Dit gebied, bestaande uit 118 eilanden bleef geïsoleerd totdat Spaanse ontdekkingsreizigers hier in de 16e eeuw terecht kwamen. Zij keerden terug met verhalen over schoonheid van de regio, de onuitputtelijke natuurlijke bronnen en de bijzondere parels in een hele reeks van kleuren en vormen. De koninklijke familie op deze eilanden had enorme parels in hun bezit. De eerste Europeanen concentreerden zich echter op het verzamelen van de schelpen voor hun parelmoer en hadden geen idee van de waarde van de duizenden parels die ze daarbij vonden. In die tijd waren de meeste kostbare parels wit of ivoorwit van kleur en deze donkere parels werden als waardeloos beschouwd.
Doorsnede van Tahiti parel oester.
De Pinctada margaritifera oesters waarin deze parels ontstaan kunnen in het wild wel 30 jaar leven en een doorsnede van 30 centimeter bereiken. Deze zwart lippige oester heeft zilverkleurig parelmoer aan de binnenkant van de schelp maar de buitenrand heeft de prachtige donker kleuren die je ook in de parels terug kunt vinden.
De oesters zijn tweeslachtig als ze worden geboren en ontwikkelen zich later tot een mannelijk of vrouwelijk exemplaar. De voortplanting van deze oesters is in de warmste maanden, oktober tot februari. Een enkele oester kan tot wel 40 miljoen eitjes produceren. Zodra een eitje is bevrucht groeit het snel. Het ontwikkeld een aanhangsel dat op een zeil lijkt dat er voor zorgt dat ze zich door de stroming kunnen laten verspreiden.
Als het eitje de eerste 5 weken heeft overleefd ontstaat er een kleine voet of basis die door zijn gewicht het diertje vanzelf naar de bodem trekt. Deze voet zet zich vast op elk vast object op de bodem en de vorming van de schelp begint. In dit stadium wordt de kleine oester aangeduid als ‘spat’.
'spat', kleine onvolgroeide parel oesters.
Het ontstaan van gekweekte Tahiti parels
Mikimoto, bekend van de kweek van Akoya parels, probeerde op de Ryuku eilanden parels in deze zwart lippige oesters te kweken in 1912. Dit was, in tegenstelling tot zijn pogingen met Akoya parels, zonder succes. In de periode 1920 tot 1942 werden deze pogingen herhaald op de Palau eilanden en waren pas in de 2e wereldoorlog succesvol.
In 1961 liet Jean-Marie Domard Japanse parel techneuten zo’n 5000 zwart lippige oesters voorzien van een kern op het eiland Bora Bora. Vier jaar later werden de eerste gekweekte Tahiti parels geoogst. Niemand had toen kunnen voorspellen dat deze exotische parels in een tijdsbestek van enkele tientallen jaren het belangrijkste export product van Frans Polynesië zouden worden.
Eind jaren 60 verschenen er verschillende andere parel kwekerijen gerund door enthousiaste jonge ondernemers. In 1973 was het Salvador Assael die als eerste westerling de potentie van deze nieuwe exotische edelsteen inzag. Hij regelde dat Japanse parel technici naar Frans Polynesië kwamen om te werken aan de kweek van deze donkere parels. Hij betaalde hen het dubbele van wat ze in de parel industrie in Japan kregen. Binnen 3 jaar werden de eerste 8000 gekweekte Tahiti parels geoogst, het jaar er op verdubbelde de productie.
Zwarte parels uit Tahiti waren in die tijd nauwelijks bekend. Veel juweliers en goudsmeden dachten dat de parels geverfd waren en lieten ze links liggen. Assael doneerde een streng gekweekte Tahiti parels aan het Gemological Institute of America (GIA). Het GIA onderzocht de parels en certificeerde dat de kleuren natuurlijk waren. Vanaf dat moment had hij de aandacht van de internationale juwelen handel en al snel werden deze parels verwerk tot sieraden en verkocht door de bekende juweliershuizen als Tiffany & Co, Cartier en Van Cleef.
Op slag werden Tahiti parels gezien als de meest kostbare van alle gekweekt parels in die tijd. Sommige strengen werden verkocht voor bedragen boven de $ 100.000 en een ging zelfs voor meer dan $ 500.000 onder de hamer.
Sinds die tijd groeide het aantal Tahiti parel kwekerijen explosief in Frans Polynesië. In 1985 werden er jaarlijks 600.000 Tahiti parels geoogst en de mooiste strengen konden wel een miljoen dollar opleveren.
In 1990 kwam er een einde aan het pionieren met Tahiti parels en werd de handel gereguleerd door de regering van Frans Polynesië. De regering erkende het belang van de parel industrie voor het land. Er werden in het begin vergunningen uitgegeven aan iedereen met de capaciteit om een parel kwekerij te starten. Dit leidde uiteindelijk tot overproductie en lage kwaliteit van de parels. De regering stelde een export heffing in om te voorkomen dat lage kwaliteit parels het imago van Tahiti parels konden beschadigen. In eerste instantie was deze heffing per gram, later werd het per parel om te voorkomen dat lage kwaliteit parels gedumpt zouden worden op de internationale markt.
Beoordeelde Tahiti parels, klaar voor export.
Aanvullend kwam de regering met een beoordeling systeem dat de parels indeelde in A tot en met D kwaliteit. Parels met een lagere beoordeling dan D mochten niet geëxporteerd worden. Deze beoordeling was gebaseerd op onzuiverheden. De regering maakte zich niet druk om de kleur van de parels.
Uiteindelijk kwam er ook een eis voor de minimale dikte van het parelmoer van de parels. Parelkwekers probeerden zo snel mogelijk te produceren wat er vaak toe leidde dat de parels een onvoldoende dikke parelmoer laag (nacre) hadden. Daar heeft de regering iets tegen gedaan. De minimale dikte van de parelmoer laag van Tahiti parels moet nu minimaal 0,8 mm zijn. Deze dikte wordt bereikt na een groeiperiode van minimaal 18 maanden.
De financiële crisis die in 2007 begon had een grote impact op de parel kwekers. De vraag naar Tahiti parels stagneerde en de kwekers begonnen hun producten onder de kostprijs te dumpen. Hierdoor werd de markt overspoeld met goedkope Tahiti parels en raakte verzadigd. Dit leidde er toe dat er van de alle Tahiti parel kwekerijen nog maar zo’n 10% overleefde.
Vanaf 2012 is de situatie genormaliseerd en kunnen de overgebleven parelkwekers het hoofd weer boven water houden. De markt is niet langer verzadigd al zijn de prijzen nooit meer zo hoog geworden als in de hoogtijdagen van de Tahiti parel industrie.
Het kweken van Tahiti parels.
Parel kwekerijen in Frans Polynesië hebben geen oester kwekerij zoals bijvoorbeeld de Akoya kwekerijen in Japan wel hebben. De schelpen moeten worden verzameld uit de natuur. Er worden ruwe plastic matten in het water gehangen om de ‘spat’ te vangen. De kleine oester embryo’s hechten zich aan deze matten.
Na 6 maanden worden de matten uit het water gehaald om de mini oesters te oogsten. Eén enkele mat kan tot wel 15.000 kleine oesters bevatten. Ze worden vervolgens in manden geplaatst om op een diepte van 8 meter aan hun volgende levensfase te beginnen.
Geboorde parel oesters worden aan lijnen bevestigd om verder te kunnen groeien.
Als de oesters bijna volwassen zijn en een doorsnede van zo’n 10 cm hebben bereikt ondergaan ze hun eerste operatie. Ze worden uit het water gehaald en er wordt een klein gaatje door de schelp geboord. De oester zelf heeft hier geen last van want het boren wordt gedaan in de buitenste rand van de schelp waaronder geen levend weefsel zit. Vervolgens wordt er een nylon draad door de opening gedaan. Uiteindelijk worden er kettingen van 10 tot 20 oesters gemaakt die worden terug gehangen in de zee om door te groeien totdat ze groot genoeg zijn om een parel te produceren.
In de begin jaren van de Tahiti parel kweek werden er Japanse technici ingehuurd om de Tahiti oesters te voorzien van een kern. Tegenwoordig zijn de meeste parel techneuten afkomstig van Tahiti of uit China.
Het plaatsen van een kern of nucleus door een parel techneut.
Het voorzien van de oesters van een kern, meestal een bolletje parelmoer, gebeurt als de oesters zo’n twee tot drie jaar oud zijn en ze een doorsnede van ongeveer tien centimeter hebben. Dit is de optimale tijd om de oesters een parel te laten maken want de jonge, sterke oesters zijn het meest geschikt om mooi en kleurrijk parelmoer te produceren.
De schelpen worden een klein stukje open gewrikt door de techneut. De binnenlip en de mantel worden onderzocht om oesters te vinden die geschikt zijn om een kern of nucleus te ontvangen. De oesters worden geselecteerd op de intensiteit van de kleur van buitenrand van de schelp. De geselecteerde schelpen worden voorzien van een kern samen met een stukje mantelweefsel oftewel epitheelweefsel van een andere oester. Na het plaatsen van de nucleus worden de oesters in een gecontroleerde omgeving om bij te komen geplaatst totdat duidelijk is of ze de operatie hebben overleefd. Sommige oesters overleven de operatie niet of stoten de nucleus af.
Als de oesters de kern hebben geaccepteerd en zijn bijgekomen worden ze terug in de zee geplaatst voor een periode van tenminste 18 tot 24 maanden. De oester maakt een zogeheten parelzakje aan rondom de nucleus en begint met het afscheiden van nacre (parelmoer). Zo groeit er langzaam maar zeker een parel in de oester.
De oogst van Tahiti parels
Tahiti parels worden traditioneel geoogst tussen mei en november. Van de oesters die overleefd hebben heeft ongeveer 40% een verkoopbare parel geproduceerd. Minder dan 1 procent van de oogst is van de allerhoogste kwaliteit ook wel GEM kwaliteit genoemd.
De oesters die een goede parel hebben geproduceerd worden opnieuw gebruikt om een parel te produceren. De techneut onderzoekt de parel op kwaliteit en als deze goed genoeg is wordt er direct een nieuwe, vaak wat grotere, nucleus geplaatst. Hier hoeft dan geen donor weefsel van een andere oester meer bij gebruikt te worden. Het parelzakje dat eerder is ontstaan blijft parelmoer produceren.
De oesters die worden hergebruikt maken grotere parels maar de kwaliteit hiervan is enigszins lager. Dit komt doordat de oesters inmiddels al wat ouder zijn en niet meer in staat zijn om parelmoer van een hele hoge kwaliteit te maken. Heel soms worden de oesters zelfs voor een derde keer ingezet maar dat komt maar weinig voor.
Soms ontstaan er naast de geplande parels ook spontaan parels tussen het weefsel van de oester en de schelp, dit noemen we Keshi parels. Keshi parels zijn vaak grillig van vorm en hebben een zeer hoog luster, dat is de mate van glans. Dit komt doordat ze voor 100% uit parelmoer bestaan.
Een collier van keshi Tahiti parels.
Tahiti parels worden na de oogst niet bewerkt en worden alleen gewassen voordat ze worden geëxporteerd. Sterker nog het is illegaal in Frans Polynesië om parels na de oogst te bewerken. Donkere parels van buiten Frans Polynesië kunnen gepolijst zijn door ze in grote ronddraaiende trommels te doen en deze enige tijd te laten draaien. Het langs elkaar schuren van de parels geeft ze een wat hogere glans.
Tahiti parels die direct vanuit Frans Polynesië worden geëxporteerd zijn gegarandeerd niet op enigerlei wijze bewerkt.
De waarde van Tahiti parels
De waarde van Tahiti parels wordt bepaald door een aantal factoren waarvan luster (glans), het ontbreken van onvolkomenheden, kleur en afmeting de belangrijkste zijn. Een barok Tahiti parelketting (grillig gevormde parels) koopt u al vanaf € 499,=. Een Tahiti parelcollier met ronde parels begint vanaf € 1.249,= en kan oplopen tot vele duizenden euro’s afhankelijk van de kwaliteit en grootte van de parels.
